Προσιτά σπίτια με κοινωνική αντιπαροχή

20-08-2025

Ξεκινάει το 2026 η κατασκευή τους, θα αξιοποιηθούν ακίνητα του Δημοσίου

Μεταξύ των ακινήτων που αναμένεται να αξιοποιηθούν μέσω του μοντέλου της κοινωνικής αντιπαροχής είναι εκείνο της ΧΡΩΠΕΙ, συνολικού εμβαδού 17.893 τ.μ. Στόχος του σχεδίου είναι η δημιουργία οικιστικού αποθέματος κοινωνικής κατοικίας. Κάποια από τα διαμερίσματα που θα διατεθούν προς ενοικίαση με χαμηλό ενοίκιο, θα μπορούν στη συνέχεια, μέσω του μοντέλου «rent to own», να περάσουν στην κυριότητα των ωφελουμένων.

Στη «μάχη» κατά του κρίσιμου στεγαστικού προβλήματος που αντιμετωπίζει σημαντικά μεγάλο μέρος των πολιτών ρίχνονται δεκάδες αναξιοποίητα ακίνητα του Δημοσίου, που θα διατίθενται σε ιδιώτες προκειμένου να κατασκευαστούν κατοικίες, το 30% των οποίων θα παρέχεται σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες.

Το σχετικό σχέδιο νόμου δόθηκε χθες σε δημόσια διαβούλευση από το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, με την αρμόδια υπουργό Δόμνα Μιχαηλίδου να επισημαίνει πως στόχος είναι η δημιουργία οικιστικού αποθέματος κοινωνικής κατοικίας, η ενεργοποίηση ανεκμετάλλευτης δημόσιας περιουσίας και η θεσμική θωράκιση του δικαιώματος στην προσιτή στέγη, με διαφάνεια και βιωσιμότητα.

Το νομοσχέδιο, με το οποίο τροποποιείται ο Ν. 5006/2022, αναμένεται να ανοίξει τον δρόμο για τη λειτουργία και στη χώρα μας του θεσμού της κοινωνικής αντιπαροχής, ενισχύοντας τις δράσεις ενάντια στη στεγαστική κρίση, καθώς αφενός θα υπάρξει αύξηση των προσφερόμενων κατοικιών, αφετέρου οι κατοικίες αυτές θα προσφερθούν σε πολίτες με κοινωνικά κριτήρια και χαμηλό μίσθωμα. Βάσει του προγραμματισμού, το νομοσχέδιο θα ψηφιστεί από τη Βουλή εντός του φθινοπώρου, με στόχο έως το τέλος του τρέχοντος έτους να έχουν ήδη προσελκυστεί κατασκευαστικές εταιρείες που θα αναλάβουν την ανέγερση κοινωνικών κατοικιών σε ακίνητα του Δημοσίου.

Μάλιστα το σχέδιο νόμου ορίζει ρητά πως τουλάχιστον το 30% των κατοικιών αυτών θα παρέχεται με χαμηλό μίσθωμα, σε ευάλωτες ομάδες. Οι όροι και οι προϋποθέσεις θα καθοριστούν με υπουργικές αποφάσεις. Ηδη περίπου 10 ακίνητα του Δημοσίου που ανήκουν στα υπουργεία τα οποία συμμετέχουν στην επιτροπή για τη στέγαση βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, ενώ μεταξύ αυτών εκτιμάται ότι βρίσκεται και το εμβληματικό ακίνητο της ΧΡΩΠΕΙ, συνολικού εμβαδού 17.893 τ.μ. Στη συνέχεια θα ενταχθούν επιπλέον ακίνητα του Δημοσίου, από τα περίπου 1.600 που παραμένουν κυριολεκτικά… ακίνητα και αναξιοποίητα.

Σύμφωνα με την κ. Μιχαηλίδου, στόχος είναι να βρουν φθηνή στέγη τουλάχιστον 600 οικογένειες, ενώ κάποια από τα διαμερίσματα που θα διατεθούν προς ενοικίαση, θα μπορούν στη συνέχεια, μέσω του μοντέλου «rent to own», να περάσουν στην κυριότητα των ωφελουμένων.

Αναλυτικά, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου προβλέπονται τα εξής:

• Θεσπίζεται ρητά η δυνατότητα ανάθεσης σε ανάδοχο της πλήρους διαχείρισης των κοινωνικών κατοικιών (εκμίσθωση, είσπραξη, συντήρηση) για προκαθορισμένη περίοδο.

• Προβλέπεται ότι ο ανάδοχος θα μπορεί να αποκτά ποσοστό συγκυριότητας (εξ αδιαιρέτου) στο ακίνητο.

Οι κατοικίες θα προσφερθούν σε πολίτες με κοινωνικά κριτήρια και χαμηλό μίσθωμα.

• Δημιουργείται ηλεκτρονικό μητρώο στη Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής, με αναλυτική καταγραφή των διαδικασιών, διαγωνισμών και συμβάσεων, εξασφαλίζοντας διαφάνεια και καλύτερο έλεγχο.

• Συστήνεται Γενική Διεύθυνση Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής στη Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής με αποστολή: α) τον σχεδιασμό, την υλοποίηση, τον συντονισμό, την παρακολούθηση, τον έλεγχο και την αξιολόγηση πολιτικών για την προστασία και στήριξη παιδιών, εφήβων, νέων και οικογένειας, καθώς και για τη διαχείριση των δημογραφικών εξελίξεων και β) την αντίστοιχη πολιτική διαχείρισης στεγαστικών αναγκών και την εξασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στη στέγη για όλους.

• Ρυθμίζονται τα κριτήρια και η διαδικασία για την επιλογή δικαιούχων από τον ΟΠΕΚΑ, ενώ ενισχύονται οι ρήτρες για τη δυνατότητα «rent to own», αγοράς της κατοικίας έπειτα από συνεπή ενοικίαση (συγκεκριμένο χρονικό όριο και όροι συνέπειας).

• Καθορίζεται ελάχιστο ποσοστό κοινωνικών κατοικιών (τουλάχιστον 30%) ανά έργο, με συγκεκριμένα ποιοτικά και κοινωνικά κριτήρια.

• Ορίζεται το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, ως κεντρικός φορέας, ο οποίος κατά τρόπο οριζόντιο θα υλοποιήσει την κυβερνητική στεγαστική πολιτική σε σχέση με την κοινωνική αντιπαροχή.

Στην πράξη, μέσω της συνεργασίας Δημοσίου και ιδιωτών για την αξιοποίηση ακινήτων, δεν προβλέπεται μόνο η ανέγερση αλλά και η συντήρηση των κτιρίων καθώς και η διασφάλιση της βιωσιμότητας των επενδύσεων, με κατανομή κινδύνων και κερδών.

Δομική αλλαγή, σε σχέση με την υφιστάμενη διάταξη του αρχικού νόμου που ψηφίστηκε το 2022, είναι η δημιουργία κεντρικού φορέα διαχείρισης των κοινωνικών κατοικιών και επιλογής των δικαιούχων, ώστε να αντιστοιχίζονται ανάγκες και δικαιούχοι κατά τρόπο αποδοτικότερο και αποτελεσματικό.

Σε πρώτο χρόνο, θα μεταβιβαστούν τα πλέον ώριμα ακίνητα του Δημοσίου για αξιοποίηση, με εξαίρεση τα ακίνητα των ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού, και σε δεύτερο χρόνο θα δίνεται η δυνατότητα σε φορείς της γενικής κυβέρνησης να μεταβιβάσουν στο υπουργείο κατάλληλα προς αξιοποίηση ακίνητα. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρώτος διαγωνισμός για την επιλογή αναδόχων με αυστηρές τεχνικές προδιαγραφές θα βγει στον αέρα πριν από το τέλος της χρονιάς, ώστε από το 2026 να ξεκινήσει η οικοδόμηση των πρώτων σπιτιών για κοινωνική κατοικία.

Πηγή: kathimerini.gr